HOẠT ĐỘNG ĐOÀN THANH NIÊN ĐẨY MẠNH CÁC PHONG TRÀO THI ĐUA
Th.s Bùi Thị Thu Thủy - Bí thư Đoàn trường
Trường phổ thông Vùng Cao Việt Bắc đã có 53 năm xây dựng và trưởng thành, đến hôm nay nhà trường đã và đang là cánh chim đầu đàn trong hệ thống các trường dân tộc nội trú ( DTNT) trên toàn quốc. Là một trường đa hệ đào tạo, trong 5 năm gần đây mỗi năm có gần 2000 Đoàn viên thanh niên tham gia sinh hoạt tại trường từ khối 9 đến Dự bị Đại học với hơn 30 dân tộc anh em đến từ 21 tỉnh miền núi trong cả nước, trong đó có cả những dân tộc rất ít người như Ngái, Lự, Mảng, Sila, La hủ, La chí, Cống, Clao, Pupéo, Bố y ... Trường chúng tôi không chỉ dạy chữ mà còn chăm lo cho các em từng bữa ăn, giấc ngủ, giáo dục các em về đạo đức lối sống và nhân cách nhằm rút ngắn khoảng cách về tri thức, hiểu biết văn hoá, xã hội giữa các vùng miền... Là một tổ chức đại diện cho tuổi trẻ Đoàn TN chúng tôi luôn xác định:tăng cường các hoạt động phong trào hỗ trợ cho học tập, giáo dục đạo đức lối sống nhằm hoàn thiện nhân cách cho Đoàn viên thanh niên cũng chính là đẩy mạnh các phong trào thi đua.
Trong năm năm qua (2006- 2010) tổ chức Đoàn trường PT Vùng cao Việt Bắcđã trải qua hai nhiệm kỳ khoá 27 (2006 – 2008) và khoá 28 (2008 – 2011), với đặc thù là trường DTNT, hoạt động Đoàn liên tục đòi hỏi phải tạo ra các sân chơi, các hoạt động ngoài lớp đa dạng hỗ trợ cho phong trào thi đua dạy tốt và học tốt. Được sự quan tâm chỉ đạo và tạo điều kiện của Đảng uỷ, BGH và đoàn cấp trên tuổi trẻ nhà trường đã luôn là một khối thống nhất, đoàn kết, tổ chức tốt các phong trào thi đua và luôn được đánh giá là một cơ sở Đoàn vững mạnh. BCH Đoàn trường liên tục đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” . Thực hiện phong trào “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” trên cả diện rộng và chiều sâu.Triển khai có hiệu quả, thiết thực phong trào “ Năm xung kích phát triển đất nước, bốn đồng hành với thanh niên lập thân lập nghiệp”
1. Tổ chức các hoạt động nhằm tăng cường cho phong trào học tập của Đoàn viên thanh niên.
Đa dạng hoá các hình thức học tập, tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích cho ĐVTN, phát hiện và bồi dưỡng những học sinh xuất sắc tham dự chương trình “Đường lên đỉnh Olympia” của VTV3. Đoàn trường đã tổ chức các sân chơi Olimpia cấp trường vào các tối thứ bảy. Hệ thống câu hỏi, ô chữ được vận động xây dựng từ nguồn kiến thức của các thầy cô giáo bộ môn, nhưng cũng có thể từ chính các em học sinh. Qua các vòng sơ loại chúng tôi đã chọn được những hạt nhân có trí tuệ tốt, thông minh, phản ứng nhanh và có hiểu biết rộng ở nhiều lĩnh vực. Qua các lần dự thi Olimpia của đài truyền hình VTV3 em Nông Duy Tuấn CĐ 11A6 - K44, Em Nguyễn Văn Thuật CĐ12A2 - K45 và Em Nguyễn Quang Huy CĐ 12A2 -k46, Em Vương Văn Doanh 11A1- K52đều đã đạt giải nhì, ba các cuộc thi tuần và lọt vào vòng thi tháng.
Đoàn trường kết hợp với các tổ chuyên môn tổ chức nhiều sân chơi trí tuệ cho đoàn viên thanh niên như: Dạ hội Lý - Hoá -Sinh, các câu lạc bộ " Bạn yêu thơ ", “phổ thơ theo nhạc”, " Đường tới chân trời tri thức", “dạ hội học sinh chào mừng ngày 9 – 1” với các hình thức thi kiến thức như rung chuông vàng, đuổi hình bắt chữ ... vào các tối thứ 7, chủ nhật. Mỗi buổi dạ hội luôn được các đồng chí trong chi đoàn giáo viên đầu tư công sức, óc sáng tạo nhằm lôi cuốn, gây hứng thú cho học sinh với môn học của mình, tạo cho các em niềm tin yêu khoa học, có cái nhìn không phiến diện về các môn khoa học cơ bản. Bên cạnh đó chi đoàn giáo viên tổ chức nhiều hội giảng “Các nhà giáo trẻ” “ Trang giáo án mẫu”, sáng tạo trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy nhiều giáo viên trẻ đã có những thành tích xuất sắc. Năm 2009 Đoàn trường đã vinh dự có một ĐV được tôn vinh“ Gương mặt trẻ tiêu biểu tỉnh TN năm 2009”. Nhiều đề tài nghiên cứu khoa học đạt các giải thưởng cao: “Giải nhất sáng tạo trẻ tỉnh Thái nguyên lần thứ VI lĩnh vực giáo dục đào tạo”.
Đoàn trường tổ chức hội thi “Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Sau hội thi học sinh đã có những cảm nhận rất sâu sắc về cuộc đời và tấm gương đạo đức của Bác Hồ thể hiện bởi những cuốn số thu hoạch của các chi đoàn về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, về các hoạt động của ĐVTN trong việc thực hiện cuộc vận động “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác”. Năm học 2008- 2009 đội tuyển học sinh dự thi “kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” khối cao đẳng và trung học chuyên nghiệp đạt giải ba toàn đoàn.Năm học 2008- 2009 hội thi “ học sinh giỏi môn Tư tưởng Hồ Chí Minh” đã đạt5/5 học sinh xuất sắc, và đạt giải 3 toàn đoàn khối Cao đẳng và trung học chuyên nghiệp .
Một hoạt động đề cao khả năng sáng tạo của các em học sinh trong việc sáng tác văn thơ, sưu tầm những bài toán lý thú hay một bài tập tiếng Anh, tiếng Nga, giải đố các ô chữ bí mật, hội họa nhằm giúp các em giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá các dân tộc đó là chuyên san” Hoa nắng Vùng Cao”, tuyển tập thơ văn “ Nửa thế kỷ một mái trường”, bút nhóm “ Hoa nắng Vùng cao” của báo thiếu nhi dân tộc... Trên giảng đường một sân chơi trí tuệ với tính chất đại chúng, phổ cập đó là “Báo bảng” đã kích thích niềm say mê sáng tạo của các em. Chúng tôi đã nhận được những tác phẩm thơ, văn, những câu đố, những ô chữ bí mật, hay nhưng trò chơi trí tuệ như suđôcu,...Những trang vẽ đuổi hình bắt chữ thật ngộ nghĩnh chứa đựng những suy nghĩ rất nhân văn và sâu sắc của các em.Nhiều nội dung tuyên truyền đã được lồng ghép trong nội dung của Báo bảng như: “Nói không với tiêu cực và bệnh thành tích trong giáo dục”, chống ngồi nhầm lớp, đạo đức người thầy, tiết kiệm nước, tiết kiệm điện, an toàn giao thông...nhiều dấu mốc, địa danh lịch sử được tìm hiểu một cách đơn giản.
Ngoài ra Đoàn trường phối hợp với các phòng chức năng tổ chức cho các em thăm quan bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Bắc, bảo tàng Thái nguyên, bảo tàng quân đội...... Thăm lăng Bác, thăm quốc tử giám, thăm thành cổ Hà nội, thăm quan nghỉ mát tại Sầm sơn... Và tổ chức thưởng cho các ĐV xuất sắc về thăm ATK Định hóa và Tân Trào Tuyên Quang, Côn Sơn Kiết Bạc, K9, …. Các buổi thăm quan đã góp phần giáo dục các em về kiến thức lịch sử, tìm hiểu cái hay cái đẹp ở các địa danh trên đất nước, giáo dục tình yêu quê hương đất nước, yêu thiên nhiên và con người Việt Nam. Và cũng từ đó nâng cao tính cộng đồng của các em qua các hoạt động tập thể, giáo dục các em biết giúp đỡ nhau khi khó khăn.
2. Tổ chức các hoạt động giáo dục đạo đức lối sống nhằm hoàn thiện nhân cách cho Đoàn viên thanh niên.
Chúng tôi thường xuyên phối hợp với các phòng chức năngtổ chức tốt phong trào “phòng ở văn minh, lớp học sạch đẹp”, giữ gìn công trình thanh niên và nhà ăn học sinh với khẩu hiệu: “Văn minh - lịch sự”. Các phong trào ”Gọi bạn xưng tôi”, “Học sinh VCVB nói lời hay, làm việc tốt”, “ Ngày tình nguyện vì môi trường”, “Trồng rau xanh”, “ Tết trồng cây- Hàng cây nhớ ơn Bác”... Giáo dục các em ý thức tiết kiệm, giữ gìn môi trường xanh sạch đẹp. Đặc biệt phong trào nêu gương người tốt việc tốt đã thúc đẩy các em thi đua giành những thành tích tốt nhất cho cá nhân và tập thể. Điều đó tạo cho ĐVTN có thói quen dù ở đâu, dù bất kỳ ở hoàn cảnh nào cũng phải biết mình đang làm gì, có khiếm nhã hay không...Với thời khóa biểu gần như kín nên các em không có thời gian để tiếp xúc với các tệ nạn, các phần tử xấu ngoài xã hội. Bên cạnh đó hoạt động rất tích cực của đội thanh niên kiểm tra ( TNKT) và đội thanh niên tự quản ( TNTQ) với màu áo xanh tình nguyện đã góp phần duy trì trật tự kỷ cương nề nếp. Chúng tôi luôn tạo cho các em các sân chơi lành mạnh mà không cảm thấy bị bó buộc trong một môi trường khép kín.
Tổ chức nhiều " Hội diễn văn nghệ " chào mừng các ngày lễ lớn như: ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, ngày thành lập quân đội nhân dân Việt Nam và ngày quốc phòng toàn dân 22/12, ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh 26/03, ngày sinh nhật Bác 19/05. Tổ chức đêm hội mừng Xuân dâng Đảng kỷ niệm ngày thành lập Đảng CS Việt nam 03/02...đó cũng là hoạt động giáo dục tính tập thể của các em học sinh. Từ các hoạt động văn nghệ của các chi đoàn chúng tôi đã phát hiện các tài năng, năng khiếu để tiếp tục bồi dưỡng cho các em. Nhiều em học sinh có năng khiếu như sáo, hát then, khèn lá, và múa các điệu múa dân tộc... Đoàn trường luôn có các đội văn nghệ xung kích sẵn sàng tham gia các chương trình văn nghệ trong các hội thi của tỉnh Thái Nguyên, các hội diễn toàn quốc và tham gia các chương trình văn nghệ giao lưu với các địa phương trong các chương trình về nguồn hay các Đoàn bạn khi về thăm trường.
Tổ chức nhiều cuộc thi tập thể: Vũ dân tộc, vũ quốc tế và hát các ca khúc cách mạng. Hiện nay 100% ĐVTN các chi đoàn biết vũ dân tộc, vũ quốc tế và các bài hát truyền thống của Đoàn. Hoạt động này diễn ra thường xuyên giúp các em luôn cập nhật với cuộc sống hiện đại. Chính vì vậy mà khi các em ra trường vào học ở các trường chuyên nghiệp các em luôn tự hào rằng mình đã rất năng động trong các hoạt động cộng đồng. Xóa đi những tự ti, mặc cảm của các em về mình là người dân tộc thiểu số, giáo dục các em phải biết hát những làn điệu then, hát si, hát lượn, hát đối , thổi khèn lá...Hàng năm vào dịp kỷ niệm ngày thành lập Đoàn 26/03 Đoàn trường thường xuyên tổ chức các hoạt động:Thi học sinh thanh lịch, thi người đẹp văn hóa các dân tộc, thi cán bộ đoàn giỏi và tất nhiên một phần thi không thể thiếu đó là trình diễn trang phục dân tộc. Những cá nhân xuất sắc khi vào vòng trung khảo phải trả lời các câu hỏi về phong tục tập quán của các dân tộc, nói tiếng mẹ đẻ...Từ đó giúp các em tự hào về truyền thống của dân tộc mình. Chúng tôi luôn giáo dục các em giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc thông qua việc mặc trang phục dân tộc mình vào mỗi sáng thứ hai đầu tuần. Việc kết hợp giữa duy trì đồng phục học sinh và đồng phục dân tộc nhằm giữ gìn bản sắc củahọc sinh trong xu thế phát triển của đất nước: Hòa nhập nhưng không hòa tan. Các chương trình lồng ghép như “ Thanh niên với văn hoá giao thông”, tìm hiểu kiến thức về “ Phòng chống các tệ nạn xã hội”. Hội trại thanh niên, hội trại phòng chống ma tuý...
Tổ chức nhiều giải thể thao cấp trường: Giải bóng đá và bóng chuyền của khối Dự bị Đại học, giải cầu lông học sinh, giải bóng rổ, giải kéo co....giải bóng bàn cho chi đoàn cán bộ, giáo viên và các chi đoàn học sinhThời gian từ 16 giờ 10 phút đến 17 giờ đoàn viên thanh niên có thể tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao dưới sự hướng dẫn của giáo viên tổ thể chất: như đội tuyểnErobic, tập thể dục nhịp điệu, tập các môn thể thao phát huy thế mạnh của các em : Chạy dài, chạy ngăn, nhảy cao, nhảy xa... ,các em không chỉ được chơi mà còn rèn luyện sức khỏe – một trong các yếu tố cần thiết của người Đoàn viên thanh niên trong thời đại mới đó là sức khỏe và tri thức.
Đoàn trường còn phối hợp với phòng công tác Chính trị và quản lý học sinhtổ chức các buổiphát thanh : bản tin trường PTVCVB để nêu gương người tốt việc tốt, nêu gương điển hình tiên tiến, hướng dẫn những kỹ năng sống đẹp cho các em, kỹ năng giao tiếp....Các chuyên mục: “Chúng tôi nói về chúng tôi” của các chi đoàn đã giúp các em nói lên tiếng nói của mình, tự khẳng định mình.
Hàng tuần chúng tôi đều tổ chức từ một đến hai buổi phát thanh quà tặng âm nhạc vào 16 giờ 10 phút đến 17 giờngày thứ sáu và thứ bảy nhằm tăng thêm hoạt động tinh thần cho các em ở ký túc xá xa gia đình, Giáo dục các em biết bày tỏ sự biết ơn tới các thầy cô giáo, các em đã biết nói lời cảm ơn và lời xin lỗi, biết quan tâm tới tâm tư và nguyện vọng của bạn bè trong lớp, bạn bè đồng hương, có những lời nhắn nhủ ân cần sâu sắc để động viên nhau cùng học tập và rèn luyện tốt hơn.
Đoàn trường còn phối hợp với ban nữ công của nhà trường tổ chức thi nữ công gia chánh, các buổi sinh hoạt nữ sinh nhằm trang bị cho các em nữ sinh một số kỹ năng tối thiểu trong giao tiếp, ứng xử với bạn cùng giới cũng như bạn khác giới, và một số vấn đề về giới tính...các em có thể chia sẻ những tâm tư nguyện vọng cũng như những vướng mắc, khó khăn trong cuộc sống thường nhật của mình.
Các hoạt động từ thiện cũng luôn được tổ chức Đoàn đề cao, đây có thể coi là hoạt động giáo dục tính hướng thiện của các em. Các hoạt động như quyên góp ủng hộ quần áo, sách vở...tặng học sinh nghèo của tỉnh Hà giang, hoạt động mua tăm tre nhân đạo ủng hộ người khuyết tật, mua sổ số ủng hộ quỹ xóa nhà dột nát của tỉnh Thái Nguyên, mua thước kẻ ủng hộ hội nạn nhân bị nhiễm chất độc màu da cam...... đã được 100% đoàn viên tham gia nhiệt tình. Đặc biệt nhà trường còn thành lập quỹ khuyến học để giúp đỡ những học sinh nghèo vượt khó có ý thức vươn lên trong học tập. Lá lành đùm lá rách, mỗi em ủng hộ từ tiền ăn sáng của mình 1000 – 2000 đồng, các thầy cô cùng góp sức vào quỹ khuyến học, và đặc biệt là các em là học sinh giỏi được nhận các loại học bổng thì luôn dành lại một phần tiền thưởng của mình để đóng góp vào quỹ khuyến học. Chính vì vậy mà hàng năm quỹ khuyến học của nhà trường thường xuyên hỗ trợ cho hàng trăm học sinh có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau mỗi xuất được hỗ trợ từ 150.000- 300.000 đồng. Hàng năm Đoàn trường tổ chức các chuyến về nguồn tặng quà cho các học sinh nghèo vượt khó của các xã đặc biệt khó khăn, tặng quà cho các gia đình chính sách. Năm 2009 đoàn TN phối hợp với công Đoàn trường tổ chức quyên góp kinh phí xây nhà tình nghĩa tặng bác La Hữu Trung – Thương binh ¼, một đối tượng chính sách của xã Quyết thắng, địa phương nơi trường đóng.
Hoạt động phong trào đã tạo những động lực rất lớn thúc đẩy các phong trào thi đua sôi nổi trong toàn thể đoàn viên thanh niên. Chính vì vậy mặc dù là một trường DTNT, có cả 8 dân tộc rất ít người như dân tộc Ngái, Lự, Mảng, Sila, La hủ, Pupéo, Bố y … nhưng trường chúng tôi vẫn có học sinh giỏi quốc gia thi bảng A cùng với các trường trên toàn quốc, có huy chương vàng, bạc, đồng về các môn văn hóa như toán, văn , ngoại ngữtrong hội thi Fectival các trường DTNT toàn quốc. Có nhiều học sinh đạt giải học sinh giỏi cấp tỉnh. Hàng năm chúng tôi có khoảng 80% số học sinh khối 12 thi đỗ vào các trường ĐH, cao đẳng và dự bị đại học, 98% số học sinh dự bị đại học của chúng tôi được chuyển tiếp vào các trường ĐH và CĐ.
Thông qua các hoạt động phong trào phát hiện và bồi dưỡng nhiều cá nhân xuất sắc: Giải thưởng “ Lý Tự Trong” năm học 2007- 2008 cho ĐV Nguyễn Hải Lý CĐ 12A2 – 48, Giải thưởng “Cán bộ đoàn xuất sắc năm 2008-2009” cho ĐV Lý Đức Hiền 12A1- K49. Trong 5 năm qua đã có 14 ĐVđược đứng trong hàng ngũ của Đảng (Trong đó có 1 ĐV học sinh được kết nạp đảng – Lý Đức Hiền 12A1K49) và rất nhiều ĐV xuất sắc được tham dự lớp bồi dưỡng đối tượng phát triển đảng (có 7 ĐVHS). 21 ĐV xuất sắc được nhận học bổng Odol Vallet, 140 ĐV được nhận học bổng Vừ A Dính. Một ĐV nhận giải thưởng “ Nữ sinh tài năng”...và nhiều giấy khen, bằng khen của thành Đoàn, Tỉnh Đoàn và trung ương Đoàn cho các cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong công tác Đoàn và phong trào thanh niên trường học. Về tập thể đoàn trường đã được nhận Bằng khen của trung ương Đoàn trong ba năm liên tục 2006- 2007, 2007- 2008, 2008- 2009 “ Đơn vị có thành tích xuất sắc trong công tác Đoàn và thanhniên trường học”.Cờ trướng tặng “ Đơn vị 50 năm xây dựng và trưởng thành” nhân dịp kỷ niệm 50 năm thành lập trường.
Công tác Đoàn là một hoạt động không thể thiếu với mỗi nhà trường. Đoàn trường luôn là tổ chức triển khai toàn diện các phong trào thi đua trong đoàn viên thanh niên, từ đó thúc đẩy các hoạt động thi đua trong nhà trường. Chúng tôi thấy rằng nếu biết phát huy nội lực của đoàn viên thanh niên, kết hợp với các phòng chức năng, sự tạo điều kiện của cấp uỷ, Ban giám hiệu nhà trường Đoàn thanh niên sẽ phát huy tốt nhất vai trò của mình trong các phong trào thi đua.